“`html
Corona Virüsü Hakkında Temel Bilgiler
Corona virüsü (CoV) ailesi, develer, yarasalar ve misk kedileri gibi birçok hayvan türünde yaygın olarak bulunur. Bu virüsler, alfa, beta, gama ve delta olmak üzere dört farklı alt gruba ayrılır. İnsanlarda keşfedilen başlıca corona virüs türleri ise 229E, NL63, OC43 ve HKU1’dir; bu virüsler COVID-19’dan önce tanımlanmışlardır.
Bazı corona virüs türleri, nadiren hayvanlardan insanlara geçebilmekte ve insanda enfeksiyona yol açabilmektedir. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ile sınırlı kalsalar da, zaman zaman ciddi solunum hastalıklarına ve ölümcül sonuçlara neden olabilmektedirler. 2002’de SARS (Şiddetli Akut Solunum Sendromu) ve 2012’de MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) bu tür hastalıklar arasında yer alır.
2019’un sonlarına doğru, Çin’in Wuhan şehrinde yeni bir corona virüsü (COVID-19) tespit edilmiştir. 12 Mart 2020 itibarıyla dünya genelinde 126,380 vaka bildirilmiş ve bunun sonucunda 4,634 ölüm ve 68,313 iyileşme meydana gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), COVID-19’un ölüm oranını %3,4 olarak açıklamıştır.
COVID-19’un hızla yayılması, ülkemizde endişelere yol açmış ve çeşitli yanlış bilgilerin yayılmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, corona virüsü ile ilgili yaygın yanlış anlamaları düzeltmek oldukça önemlidir.
İnsanlarda Bulunan Corona Virüs Türleri
İnsanda enfektiyona yol açabilen yedi farklı corona virüs türü bulunmaktadır. İlk dörtü genellikle hafif solunum yolu rahatsızlıklarına neden olan alfa ve beta grubunda yer alırken, diğer üçü daha yeni türlerdir:
- SARS-CoV: 2002 yılında Çin’de ortaya çıkan bu virüs, 2003 yılında küresel bir salgına neden olmuş ve 774 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştır.
- MERS-CoV: 2012 yılında Suudi Arabistan’da keşfedilen bu virüs, Orta Doğu’da yaygın olarak görüldü.
- COVID-19 (nCoV): 2019 yılında Wuhan’da meydana gelmiş ve dünya çapında bir pandemi haline gelmiştir.
COVID-19’un Belirtileri ve Yayılma Yöntemleri
COVID-19, ilk kez Wuhan’da ciddi solunum yolu hastalıklarına neden olan bir virüs olarak tanımlanmıştır. Araştırmalar, bu virüsün bilinen corona virüs türlerinden farklı olduğunu göstermektedir. Hastalığın başlangıcında, vakaların büyük çoğunluğunun Wuhan’daki bir deniz ürünleri pazarına bağlantısı olduğu görülmüştür, fakat zamanla bu pazarla bağlantısı olmayan bireylerde de hastalıkla ilgili vakaların görüldüğü anlaşılmıştır.
COVID-19’dan endişe ediyorsanız, aşağıdaki durumlarda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız:
- COVID-19 tespit edilmiş biriyle yakın temasta bulunduysanız,
- Son dönemlerde yüksek risk taşıyan bir bölgeye gittiyseniz,
- Ateş, öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler geliştiyse.
COVID-19’un Kuluçka Süresi ve Semptomları
COVID-19’un kuluçka süresi genelde 5-6 gün olarak belirlenmiş olup, bazı vakalarda bu süre 14 güne kadar uzayabilmektedir. Virüsün belirtileri kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte, en sık rastlanan semptomlar ateş, kuru öksürük ve yorgunluktur.
Evde Alınabilecek Önlemler
Evde, hasta biriyle temasta iseniz, şu önlemleri almanız faydalı olacaktır:
- Yüzeyleri düzenli olarak dezenfekte edin (örneğin sirkeli su kullanabilirsiniz).
- Kişisel eşyaları ortak kullanmamaktan özen gösterin.
- Öksüren veya hapşıran kişilerin maske takması gerekmektedir.
- Ailede 60 yaş üstü bireyler ve kronik hastalığı olan kişiler, başkalarıyla yakın temastan kaçınmalıdır.
Koronavirüs Enfeksiyonu ile İlgili Yanlış Bilgiler
Her corona virüs vakası ölümle sonuçlanmaz: COVID-19’un ölüm oranı yaklaşık %3,4’tür; yani her 100 kişiden yalnızca 3-4’ü hayatını kaybetmektedir.
Kargo paketlerinden bulaşma olmaz: Corona virüsü, öksürük ve hapşırıkla havaya yayılarak bulaşır. Kargo paketleri ile bulaşma riski yoktur.
El dezenfektanı yerine alkolsüz kolonya kullanılabilir: Etkili bir dezenfektan için alkol oranının minimum %70 olmasına dikkat edilmelidir. Kolonya, %80-90 alkol içeren formüllerle bu amaçla kullanılabilir.
Evcil hayvanlar corona virüsü taşımaz: Hong Kong’da bir köpeğin COVID-19 ile enfekte olduğu bildirilmiş olsa da, evcil hayvanların virüsü yaydığına dair kesin bir kanıt mevcut değildir.
Corona Virüsü ile İlgili Başka Yanlış Anlayışlar
Tuzlu su ile gargara yapmak koruma sağlamaz: Corona virüsü, tuzlu veya sirkeli su ile temizlenemez. Virüsün önlenmesinde en etkili yollar hijyen ve maske kullanmaktır.
Grip aşısı COVID-19’a karşı koruma sağlamaz: Grip aşısı influenza virüsünden korunmak için yapılır, COVID-19’a karşı etkili değildir.
Doğal tedavi yöntemleri COVID-19’u önlemez: Sarımsak veya zencefil gibi doğal ürünlerin COVID-19’a karşı koruyucu etkisi kanıtlanmamıştır.
“`
